Vajinismus Tedavisi

Vajinismus, toplumunda sıklıkla görülen, psikolojik kökenlere sahip bir cinsel işlev bozukluğudur. Bir korku reaksiyonu ve panik atak durumu olarak kendisini gösteren vajinismus, her 10 kadından birinde ortaya çıkmaktadır. Vajinismusun görülme sıklığı, kültürel yapılara göre farklılık gösterse de ortaya çıkmasında en önemli sebep, cinsellik konusundaki bilgisizliktir. Cinsellik konusundaki bilgisizlik, korku reaksiyonunu ve gelişen bu reaksiyon panik atak durumunu beraberinde getirerek, vajinismus sorununun ortaya çıkmasına sebep olmaktadır.

Vajinismusun, toplumsal olaylarla herhangi bir ilgisi bulunmamaktadır. Ancak toplumda cinsellik ve bekaretin algılanışı, cinsel bilgilendirme açısından yetersizlik ve tecrübesizlik, süregelen yanlış inançlar, tabular ve mitler vajinismusun ortaya çıkmasında, toplumsal bir köken oluşturmaktadır. Bu bakımdan vajinismusun tanımına detaylı şekilde değinmek, vajinismus tedavisini de daha detaylı ele almamız açısından faydalı olacaktır.

Vajinismus Nedir?

Cinsel ilişkinin zorlu ya da imkansız hale gelmesine sebep olabilen, vajina girişi çevresindeki kasların istem dışı kasılması sonucu meydana gelen ağrılı, korkulu ve gerilimli durumlar, vajinismus adını almaktadır.

Kadında meydana gelen istem dışı vajina refleksi olarak vajinismus, cinsel ilişki sırasında kendini gösterebildiği gibi, tamponla, doktor muayenesi veya parmak teması ile de tetiklenebilmektedir. İstem dışı gelişen vajina refleksleri sonucu oluşan spazmın etkisiyle, vajina girişi kapanmakta ve böylece cinsel ilişki imkansız hale gelmektedir. Bu spazmın devam etmesi durumunda ise, ağrı meydana gelmektedir.

Vajinismus, sadece vajina bölgesinde spazmlara sebep olmayarak, vücuttaki diğer kas gruplarında da spazm oluşturabilmekte, bazı durumlarda soluk alma durumunda dahi zorluklar meydana getirebilmektedir. Vajina kaslarını uyaran durumların bitmesi ya da ortadan kalkmasıyla birlikte, kaslar gevşemekte ve eski normal durumuna geri dönmektedir.

Vajinanın pelvik taban kaslarının istem dışı şekilde kasılmasıyla, cinsel birleşmenin yaşanamaması durumu olan vajinismus, cinsel birleşmeyi imkansız hale getirerek, tedaviyi zorunlu kılmaktadır. Vajinismus, kadının bilinçli kontrolü dışında gerçekleşen bir kasılmadır, Vajinismus durumunda, nadiren cinsel birleşme olmakta, ancak kasılma sürdüğü için cinsel birleşme ağrılı ya da sıkıntılı olmaktadır. Vajinismus birincil nitelikte bir cinsel işlev bozukluğu olmakla birlikte, nadiren travmalara ya da tekrarlayıcı vajinal enfeksiyonlara bağlı olarak meydana gelmektedir.

Vajinismusun Nedenleri Nelerdir?

Vajinismusun görülme oranı, cinsellik konusunda kapalı yapıya sahip toplumlarda, cinsellik hakkında bilgi sahibi olan eğitimli toplumlara göre daha yüksek olmaktadır. Bu bakımdan vajinismusun nedenlerini şu şekilde sıralayabilmekteyiz:

• Cinsellik eğitiminin yeterli olmaması; aslında vajinismus sorunlarının en temel sebebini oluşturmaktadır. Bilmediğimiz şeyler, bizim için korku sebebi haline gelmektedir. Bu bakımdan, bilmediğimiz ama hayatımızın bir parçası olan cinsellik konusunda, kapalı olunmamalı ve bilgi sahibi olunmaya dikkat edilmelidir. Cinsel organların yerinin ve yapısının bilinmemesi, tek başına vajinismus durumunun ortaya çıkmasına neden oluşturabilmektedir.
• Acı çekme korkusu; vajinismusun en sık olarak karşılaşılan nedenlerinden biridir. Kişinin cinsel birlikteliği çeşitli sebeplerden kaynaklı olarak istememesi durumu vajinismusa neden olabilmektedir. Ayrıca kadınlarda; zorla evlendirilme, gebelik korkusu, cinsel yolla bulaşan hastalıkları kapma korkusu gibi nedenler sonucunda da vajinismus ortaya çıkabilmektedir. Bazı mükemmelliyetçi kişilerde, kontrolü kaybetme korkusu sebebiyle birlikte vajinismus gözlemlenebilmektedir.
• Toplumsal yapı; cinsellik konusunda kapalı nitelikte olduğu zaman, kişiler cinsellikle ilgili tabular sebebiyle, kendilerini geliştirememektedir. Cinsellik, yanlış inançlar, tabular, mitler ya da yasaklar sonucunda bir korku sebebi haline gelebilmekte ve vajinismusu beraberinde getirebilmektedir. Cinsel eğitimsizlik, cinsellikle ilgili tutucu değer yargıları gibi sebeplerle kadınlar kendi cinsel yapılarını tanıyamamaktadır. Ayrıca bekaret kavramına verilen abartılı önemden de kaynaklı olarak, cinsel deneyim aşamalı şekilde gerçekleşmemekte ve doğrudan cinsel birleşmeyle başlayarak, korkuların artmasına ya da devam etmesine sebep olmaktadır.
• Fiziksel nedenler; over kistleri, mesane ve idrar yolları enfeksiyonları, vajina atrofisi, vajina kuruluğu, rijit veya kalın himen, doğum travması, vulva kanseri, vajina enfeksiyonları, derideki hastalıklar, eklemleri tutan ve eklem hareketlerini kısıtlayan romatizma hastalıkları şeklinde kendini gösterebilmektedir.

Vajinismus tedavisi, cinsel problemler açısından en yüz güldürücü olandır. Vajinismus tedavisinde uygulanacak adımlar standart gibi algılansa da aslında kişiye özel bir tedavi söz konusudur.

Vajinismus Nasıl Belirlenir?

Vajinismus problemi cinsel ilişki sırasında pelvik kaslarının istemsiz bir şekilde kasılması ve ilişkiye izin vermemesi olarak tanımlanmaktadır. Vajinismus problemi nedenleri; travmatik olaylar, cerrahi müdahaler gibi faktörlerden kaynaklandığı durumlarda sekonder vajinismus; pelvik kaslarının spazmı dolayısı ile yaşanan ve jinekolojik muayeneye izin vermeyen durumlarda ise primer vajinismus olarak tanımlanmaktadır. Vajinismus problemi genellikle psikolojik tabanlı faktörler nedeni ile yaşanmaktadır.

Özellikle yetersiz cinsel eğitim, aile ve toplum baskısı, ilk gece korkusu, fiziksel ya da psikolojik şiddet gibi durumlarda açığa çıkan vajinismus probleminde tedavi oldukça konforlu bir şekilde uygulanabilmekle birlikte kısa sürmektedir.

Vajinismus Tedavisi Nasıl Uygulanır?

İlk olarak tedavide bilinmesi gereken vajinismusun geçici ve tedavi edilebilir bir durum olduğudur. Ve tedavide cerrahi ve diğer girişimsel müdahalelere gerek de yoktur. Kadının bu süreçte, herhangi bir başka rahatsızlığı yoksa, ilaç kullanması da gerekmez. Tüm cinsel problemlerde olduğu gibi, vajinismusta da bir cinsel uyumsuzluk söz konusudur. Her ne kadar kadına ait bir problem gibi görülse de ilişkilerdeki döngüsellik, cinsel ilişkiler için de geçerlidir. Dolayısıyla çiftin problemi olduğundan, ideal olan çiftin tedaviye de birlikte başvurmasıdır. Yine tedavide önemli bir unsur, çiftin kendilerine doğru rehberlik edecek bir cinsel terapist bulmasıdır.Bu aşamadan sonra çiftle terapist arasında kurulan ilişkide, her şeyin açık olarak anlatılması ve çiftin tedaviye istekli olması da önemlidir. Cinsel terapistin de çiftin değerlendirmesini iyi yapıp, cinsel öykülerini aldıktan sonra çifte özel bir tedavi planı oluşturması, sonrasında aşk oyunları adı altında vereceği egzersizleri ve amacını açık bir dille anlatması başarı açısından etkilidir. Sonuçta o egzersizleri uygulayacak olan ve bu anlamda sorumluluğu olan bir diğer taraf da çift olmaktadır. Bu egzersiz aşamasından önce kadının ruhunun cinselliğe hazırlanması çok önemlidir. Bu sebeple vajinismus tedavisi aşamalı bir tedavidir. Hızlı sonuca ulaştıran tedaviler herkes için uygun olmayabilir. Bu sebeple kişiye özel tedavi boyutu çok önemlidir. Mastürbasyon, gevşeme ve nefes egzersizleri, parmak egzersizleri aşamalı olarak uygulandıktan sonra cinsel birleşme aşamasına geçilir. Cinsel birleşme aşamasında kadının zevk almayı öğrenmesiyle tedavi sonuçlanır (sadece penis vajina birleşmesi ile değil).

Vajinismusta önerilmeyen ve hatalı tedaviler nelerdir diye bakacak olursak; kızlık zarının ameliyatla alınması, genel anestezi altında cinsel birleşme, botox, lokal kremlerin vajinaya sürülmesi, kadının ilişki öncesi kas gevşetici ve sakinleştirici alması, tek seanslık tedavileri sayabiliriz. Bunların hiçbiri bir kadının sağlıklı bir cinsel yaşama ulaşması için uygulayacağı tedavi şekilleri değildir. Bilimsel bir temeli olmadığı gibi, soruna çözüm olmaktan da uzaktırlar.

Vajinismus Tedavisi

Vajinismus, daha önce cinsel ilişkiye girmemiş kadınlarda görülebildiği gibi, cinsel ilişkiye girmiş kadınlarda ilerleyen süreçlerde çeşitli sebeplerle meydana gelebilmektedir.

Kas kasılması sebebiyle daha önce hiçbir şekilde ağrısız cinsel ilişkisi olmayan vajinismus tiplerine, primer vajinismus adı verilmektedir. Bu vajinismus tipi, birincil cinsel ilişki veya jinekolojik muayene sonucu ortaya çıkmaktadır.

Daha önce normal bir şekilde ve ağrısız olarak gerçekleştirilen cinsel ilişki tecrübesi bulunan, ancak daha sonra vajinismus sorunu ortaya çıkan durumlar ise, sekonder vajinismus olarak tanımlanmaktadır.

Bazı vajinismus durumlarında ise, travmalar tedavi edilip ve cerrahi işlem gerçekleştirildikten sonra, sorunlar ortadan kaldırılsa bile, cinsel ilişkiye girememe durumları devam edebilmektedir. Aynı şekilde kadınlarda cinsel istek söz konusu olsa bile, istemsiz kas kasılmaları beklenmedik şekilde gerçekleşebilmektedir. Bu reaksiyonun temelinde, yanlış ve sağlıksız cinsel mesajların bilinçaltına yerleşmesi bulunmaktadır.

Vajinismus için doğru tedavinin gerçekleştirilmesi için, ağrılı ilişkiye sebep olan fiziksel ve tıbbi durumların detaylı şekilde incelenmesi ve titizlikle ele alınması gerekmektedir. Bu bakımdan vajinismus tedavisinde uygulanan yöntemleri şu şekilde sıralayabilmekteyiz:

• Himenin alınması; vajinismus gözlemlenen kadınların çoğu tarafından çözüm olarak görülmektedir. Ancak, rijit ve kalın himen durumları söz konusu olmadığı sürece, kızlık zarının alınması vajinismus için çözüm olamamakta, hatta sorunu daha da arttırabilmektedir.
• Psikoterapi; yöntemiyle, kişiye gevşeme becerisi öğretilebilmektedir. Gevşemenin bilinmemesi durumlarında, başaramama korkusu anksiyeteye sebep olmaktadır. Bu bakımdan psikoterapi, tek başına etkin olan bir tedavi metodu değildir, çeşitli egzersizlerle desteklenmelidir.
• Egzersizler; kegel egzersizleri, solunum egzersizleri, gevşeme egzersizleri, botoks uygulaması gibi çeşitli uygulamalarla gerçekleştirilebilmektedir. Bununla birlikte, vajinal diltatörler kullanılarak da kendi kendine eğitim ve gevşeme sağlanabilmektedir.