İstismar ve Etkileri

Istismar, insanlar arasındaki ilişkilerde güç ve kontrol dengesinin bozulması sonucu ortaya çıkan fiziksel, duygusal, cinsel, ekonomik veya psikolojik zararları ifade eder. Istismar, kurbanların bedensel, duygusal veya ekonomik güvenliğini tehdit edebilir ve onların hayatlarını olumsuz yönde etkileyebilir.

Istismarın etkileri, kurbanlar için fiziksel ve duygusal açıdan büyük zararlar oluşturabilir. Kurbanlar depresyon, anksiyete, korku, utanç, suçluluk veya kendine güvensizlik gibi duygusal sorunlar yaşayabilir. Ayrıca, cinsel istismarda olduğu gibi, fiziksel yaralanmalar da oluşabilir.

Istismarın etkileri, kurbanların hayatını uzun vadeli olarak etkileyebilir ve onların iş, aile ve sosyal ilişkileri gibi alanlarda zorluklarla karşılaşmasına neden olabilir. Ancak, kurbanlar destek ve tedavi alarak bu etkilerin üstesinden gelebilirler.

İstismar ve Belirtileri

Fiziksel güç ya da kuvvetin, amaçlı bir şekilde kendine, başkasına, bir gruba ya da topluluğa karşı fiziksel zarara ya da fiziksel zararla sonuçlanma ihtimalini arttırmasına, psikolojik zarara, ölüme, gelişim sorunlarına ya da yoksunluğa neden olacak şekilde tehdit edici biçimde ya da gerçekten kullanılmasıdır.’ (Dünya Sağlık Örgütü, 2002)

Şiddet bireylerin yaralanmasına, sindirilmesine, öfkelenmesine veya duygusal baskı altına alınmasına yol açan davranış veya yaklaşımdır.

Aile İçi Şiddet

“Aile içinde bir bireyin hayatının, bedeninin, psikolojik bütünlüğünün ya da özgürlüğünün güç ya da zor kullanılarak tehlikeye uğratılması’

Kadına Yönelik Şiddet

“İster özel, ister toplumsal yaşamda olsun tehdit, cebren ya da keyfi olarak özgürlükten alıkoymak da dahil olmak üzere kadına fiziksel, cinsel ya da psikolojik zarar ve acı veren ya da verebilecek, cinsiyete dayalı her türlü şiddet hareketi.’ (BM Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesi Bildirisi, 1992)

Kadınların Aile İçinde Yaşadığı Şiddetin Çeşitleri

• 1. Yetersiz fiziksel ve duygusal ilgi demek olan ihmal,
• 2. Anlayış, sevgi ve sempati görememe demek olan duygusal-psikolojik şiddet,
• 3. Tehdit, aşağılama, küçümseme, sindirme, bezdirme vb.den oluşan sözel şiddet,
• 4. İtip kakma, tokatlama, yaralama, dövme, yakma vb. den meydana gelen fiziksel şiddet,
• 5. Fiziksel şiddetin bir üst boyutu olan ensest, tecavüz ve fahişeliğe zorlama gibi çeşitleri bulunan cinsel şiddet.

Şiddete Uğrayan Kadınların Ruhsal Durumları

• Had safhada korku
• Ürkeklik
• Sessizlik ve çekingenlik
• Uykusuzluk, bitkinlik
• Seslere karşı aşırı tepki
• Baş dönmesi, ayakta duramama
• Unutkanlık
• Öfke patlamaları
• Kendini suçlama
• Geleceğe yönelik plan yapamama
• Güvensizlik
• Konuşurken göz teması kuramama
• Sık sık ağlama krizleri
• Düzgün cümle kurmada zorlanma

Çocuklara uygulanan İstismar

Fiziksel istismar, istismarın en iyi tanınan şeklidir ve ‘bir kaza olmaksızın, fiziksel travma ya da yaralanmalarla sonuçlanan herhangi bir davranış biçimi’ olarak tanımlanır.

Fiziksel istismar yaralanmaları çimdikleme, ısırma, vurma, tekmeleme, yakma, ağzı kapatarak boğmaya teşebbüs etme, şiddetli bir şekilde sarsma ya da herhangi bir başka şekilde çocuğun bedenine zarar vermektir.

Bu yaralanmaların bir kısmı çocuk oyun oynarken kaza ile olmuş olabilir; ancak yaraların yeri, yaralanmanın sıklığı fiziksel istismardan şüphelenmeye yönlendirir.

Fiziksel istismarın yol açtığı duygusal travmanın, fiziksel yaralar kadar çabuk iyileşmediği de bilinmektedir. Duygusal zararın etkisi genellikle ergenlikte ya da daha sonra fiziksel olarak istismar edilen pek çok çocuğun istismar eden bir ebeveyn olduğunda ortaya çıkmaktadır.

Fiziksel İstismarın Sonuçları

Kısa Dönemde Görülenler ; Morluklar, kırıklar

Uzun dönemde görülenler:

Düşük benlik saygısı: Fiziksel istismara uğrayan çocukların çoğunun düşük ya da zayıf benlik saygısına sahip olduğu gözlemlenmektedir. Bu çocukların çoğu, arkadaşlarıyla sosyal etkinliklere girmeyi reddedebilir ve kendilerine yönelik zarar verici davranışlara götürebilecek çaresizlik ya da umutsuzluk duyguları yaşayabilirler.

Saldırgan, yıkıcı ve bazen yasal olmayan davranışlar: Şiddet içeren davranışlar, diğer davranışlar gibi öğrenilmektedirler. Aile içi şiddet davranışlarına şahit olan ya da bu davranışlara maruz kalan çocukların, problem ya da çatışma çözme davranışları olarak bu yolu benimseme olasılığı çok yüksektir.

Tehditler, kendine ve çevresine yönelik saldırgan davranışlar, kesici alet taşıma…

Öfke ve intikam duyguları

Duygularını ve kendilerini ifade etmekte zorlanabilir; ilişkilerinde gerçekçi olmayan beklentiler içine girebilirler.

Pasif ya da içe kapanma davranışları: Fiziksel olarak istismara uğrayan çocukların bir kısmı, gereksinimlerini karşılamada ve şiddetle başa çıkmada konusunda pasif ya da içe kapanma davranışlarını benimseyebilirler. Eğer yetişkin olduklarında da bu kurban rolünü benimsemeye devam ederlerse kişiler arası ilişkilerinde ciddi sorunlar yaşayabilirler.

Kaygı, korku, Kabuslar, Evden kaçma, Mutsuzluk ya da depresyonun diğer belirtileri

Okul sorunları ve başarısızlık: Evde şiddet gören ya da şiddete maruz kalan çocukların okulda problem çözmede fiziksel saldırganlıktan yararlandıkları, akademik olarak çoğunlukla düşük başarı düzeyine sahip oldukları, dikkat eksikliği problemi ve okuldan kaçma davranışlarının olduğu görülmektedir.

Madde bağımlılığı: Alkol ya da diğer maddelerin bağımlılığı şiddetten kaçmak için bir araç olarak görülebilir. Özellikle ebeveynlerin de bağımlılıklarının olması bu olasılığı güçlendiren bir faktördür.

Çocuğun Fiziksel İstismarında Aile Özellikleri

• Alkol veya madde bağımlılığı
• Ekonomik sıkıntı
• Partnerin ölümü, boşanma
• Ailede ruhsal ya da fiziksel hastalık
• Fazla sayıda çocuk sahibi olma

Cinsel istismarın sık görüldüğü ailelerde; boşanma ,Şİddet,Alkol ve madde kullanımı Cinsel sorunlar Sosyal izolasyon Baskın ve koşulsuz söz tutma isteyen ebeveyn ,Rol çatışması

Cinsel İstismara Uğramış Çocuklarda;

• Kaygı bozuklukları
• Uyku bozuklukları
• Giysileri ile yatmak isteme
• Kişisel temizliğine dikkat etmeme
• Karın ağrısı ya da jinekolojik şikayetler
• Bedensel yakınmalar, korku tepkileri